ऋण उठ्न छाडेपछि बैंकहरुको लिलामीका सूचना बढ्न थाले, पुसपछि अझै बढ्ने अनुमान

काठमाडौं। दुई बर्षयता आक्रामक लगानी गरेका बैंकहरु ऋण उठ्न छाडेपछि लिलामीको सुचना प्रकाशित गर्न पनि आक्रमक देखिएका छन्। केही समययता दैनिक दुई दर्जन हाराहारी ऋण लिलामी गर्ने सूचना प्रकाशित हुन थालेको छ।

अधिकांस सूचना मोफसलका साना उद्योग, सवारी साधन, एक्जाभेटर र घरजग्गासँग सम्बन्धित छन्। चुक्ता पूँजी बृद्धिपछि बैंकहरुले आक्रामक ऋण बिस्तार गरेका छन्। पूँजीबाट प्राप्त हुने प्रतिफल विगतकोभन्दा नघटाउन बैंकहरुले अन्धधुन्द ऋण बिस्तार गरेर वासलातको आधार बढाएका छन्।

अहिले ती ऋणहरुमध्ये कतिपय उठ्न छाडेको छ। ऋणको साँवा र ब्याज उठ्न छाडेपछि बैंकहरुले लिलाम गरेर पैसा उठाउन प्रकृया थालेका हुन्। यसो हुँदा कालोसूचीमा पर्ने ऋणको संख्या पनि विगतको तुलनामा बृद्धि हुन थालेको छ।

पछिल्लो समय कित्ताकाट रोकिएका कारण घरजग्गा कारोबारमा पनि मन्दी छाएको छ। खुद्राखुद्री वाहेक घरजग्गाको किनबेच घटेको छ। शेयर बजार पनि ओरालो लागेको छ। बैंक ब्याज दर महँगो छ भने ऋण पनि सहजै पाउने अवस्था छैन। समग्रमा ‘क्यासफ्लो’ रोकिएपछि बैंकहरुको ऋण उठ्न पनि कम भएको छ।

‘अहिले त फाट्टफूट्ट मात्र सूचना आइरहेको छ। पुस मसान्त सकिएपछि झन् धेरै लिलामीका सूचना आउने देखिन्छ’ एक बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतले भने, ‘ऋण लिएको समयभन्दा अहिले ब्याज दर दोब्बर छ। यसले गर्द ऋण तिर्ने क्षमता पनि घटेको छ। त्यसैले लिलामीको सूचना बढ्ने देखिन्छ।’

बैंकहरुले सात दिनेदेखि ३५ दिने सूचनासम्म प्रकाशित गर्न थालेका छन्। धितो लिलाम गर्नका लागि सूचना प्रकाशित गर्नु पर्ने कानुनी प्रावधान छ। १० लाखमाथिको ऋण नतिर्नेलाई बैंकले कालोसूचीमा राख्न कर्जा सूचना केन्द्रलाई सिफारिस गर्नु पर्छ।

अधिकांस ऋणीको धितो घरजग्गा नै रहेको सूचनाहरुमा देखिन्छ। पत्रपत्रिकामा छापिएका सूचनाहरु अध्ययन गर्दा भर्खरै खरीद गरिएका गाडीहरु पनि लिलामीमा चढ्न थालेका छन्। ‘विगतमा गाडी कर्जा ६/साढे ६ प्रतिशत ब्याजमा पाइन्थ्यो’ ती बैंकरले भने, ‘अहिले त्यसको ब्याज १३/१४ प्रतिशत पुगेको छ। धान्न नसकेपछि उसले तिर्दैन। अनि बैंकले पनि वाध्य भएर लिलामी गर्नु पर्छ।’

बैंकहरुले ऋण नउठेपछि सम्पति बेचेर उठाउन खोजेपनि खरीद गर्ने पनि भेटिन छाडेका छन्। भोली विवाद हुन सक्छ भनेर यसैपनि लिलामीको सम्पति किन्न कमै इच्छुक हुन्छन्। त्यसमाथि